Dít lees je in de al­ler­nieuw­ste Eva

Stel je voor: je geliefde ‘woont’ na zijn of haar overlijden nog een tijdje bij jou thuis. Maanden tot zelfs meer dan een jaar. Dat je nog lunch brengt, gesprekken voert, het licht ’s avonds uitdoet, je geliefde behandelt alsof hij of zij nog in leven is. Dit is hoe de Toraja-stam op Sulawesi afscheid neemt. Ze balsemen het lichaam, zodat ze nog niet los hoeven laten. Toen ik dit voor het eerst hoorde, raakte het me. Want zolang iemand nog ‘in huis’ is, lijkt het verdriet op afstand. Pas bij de begrafenis begint het rouwen echt.

Dichter bij huis gaat rouwen vaak subtieler. We zetten een foto op de schouw, branden een kaarsje in de kerk, laten onze tranen de vrije loop. De vraag blijft hetzelfde: hoe houd je vast zonder vast te lopen, hoe laat je los zonder te vergeten?

Tekst gaat hieronder verder.

• Mishandeld, schulden en depressief. Predikant Cynthia Haaswijk (52) vocht zich uit het donker

  Mishandeld, schulden en depressief. Predikant Cynthia Haaswijk (52) vocht zich uit het donker

• Géén ‘fijn hè, dat ze nu in de hemel is’. Zo troost je iemand wél goed

  Géén ‘fijn hè, dat ze nu in de hemel is’. Zo troost je iemand wél goed

• ChatGPT als therapeut? ‘Na twintig minuten stromen de tranen over mijn wangen’

  ChatGPT als therapeut? ‘Na twintig minuten stromen de tranen over mijn wangen’

Columnist Tomas Sjödin schrijft verderop in deze Eva hoe de spullen van zijn moeder jaren later nog in een bak in het schuurtje staan: alledaagse dingen als dragers van nabijheid. Twee culturen, twee vormen van rouw, fysiek en collectief, stil en persoonlijk, met hetzelfde onderliggende verlangen: blijven liefhebben terwijl het leven doorgaat. Vanuit het christelijk geloof krijgt dit verlangen taal door ruimte voor verdriet. Jezus zelf huilde bij het graf van zijn vriend Lazarus. Tegelijkertijd klinkt er hoop. Je leest hierover in het essay.

Rituelen helpen bij een overgang, om de spanning die daarbij komt kijken te dragen. In een uitvaart, maar ook erna: maaltijden op de stoep, kaartjes, praktische hulp. En door het jaar heen in kleine gebaren. Goede rituelen zijn bewust, gedeeld en symbolisch. Ze mogen groot zijn, of juist klein: een ring, een brief, een kaars, een foto – voorwerpen die ons leren vasthouden met open handen.

• Nog geen Eva-abonnee?

  Bestel een los nummer of neem een abonnement dat bij jou past!

  Klik hier

Zoek je daarin een passende vorm, woorden voor jezelf of een ander, of verlang je naar herkenning en troost? Bij de EO-community Ik mis je vind je gesprekskaarten over rouw, kun je online een kaarsje aansteken voor wie jij mist, en lees je ervaringsverhalen. Ook in deze Eva lees je over missen. Van een geliefde, thuisland of jongere zelf.

En dan is er de rest van de dag. Een foto op de schouw, een mok op tafel, een kaars, digitaal of echt, die even brandt en dooft. Vasthouden of loslaten, liefde blijft. Zijn of haar naam gaat met je mee.

• Het missen van een moeder: ‘Ik weet niet of ik de doos in de schuur ooit nog zal openen’

  Het missen van een moeder: ‘Ik weet niet of ik de doos in de schuur ooit nog zal openen’

• Lang leve het leven. Wat de Bijbel ons leert over de dood

  Lang leve het leven. Wat de Bijbel ons leert over de dood

• Charne liet alles achter om ver weg een nieuw leven te beginnen: ‘Ik mis mijn familie iedere dag’

  Charne liet alles achter om ver weg een nieuw leven te beginnen: ‘Ik mis mijn familie iedere dag’