Marina de Haan is zwaar allergisch: ‘Als ik toegeef aan de angst, zou ik constant binnen zitten'

“Mijn collectie oogdruppels”, wijst Marina de Haan naar vier witte flesjes die gebroederlijk naast elkaar op de kast in haar woonkamer staan. “Prednison, een zoutoplossing… Ik ben de hele dag door aan het druppelen. Op dit moment zie ik met links alles door een waas.”

Ze heeft een hoornvliesafwijking in beide ogen, veroorzaakt door haar vele allergieën. Het hoornvlies is daardoor zo dun, dat het gemakkelijker scheurt. Dat is nu gebeurd bij haar linkeroog. “Het voelde alsof iemand er met naalden in zat te prikken.” Ze probeert eromheen te werken, zo goed en zo kwaad als het gaat. “Een computerscherm is een uitdaging, want licht doet pijn aan mijn ogen.” Buiten draagt ze een zonnebril. Voor nu is het vooral afwachten of het litteken in haar oog vanzelf wegtrekt. Als dat niet het geval is, krijgt ze mogelijk een hoornvliestransplantatie.

Wie is Marina de Haan?

Marina de Haan (1986) is journalist, spreker en dichter. Ze groeide op in de Zaanstreek en studeerde journalistiek in Utrecht. Na haar studie werkte ze onder andere als communicatiemanager bij een sociale werkvoorziening en als verslaggever bij het Noordhollands Dagblad. Sinds 2021 is ze journalist bij het Nederlands Dagblad. Ze bracht twee poëziebundels uit en dit jaar verscheen bij KokBoekencentrum haar boek De weg naar het licht.

Lichtpuntjes

Voor Marina is die onzekerheid niet nieuw in haar leven. Ze is chronisch ziek en worstelt al tientallen jaren met heftige allergieën, eczeem en astma. In haar appartement in het centrum van Veenendaal vertelt ze eerlijk over de momenten dat ze zich lamgeslagen voelt. Over de dagen dat God ver weg lijkt en over haar worsteling met de acceptatie van haar slechte gezondheid. Al zijn er ook genoeg mooie momenten en lichtpuntjes. Haar werk als journalist, waarvoor ze inspirerende mensen interviewt. Worship zingen in de kerk of koffiedrinken met vrienden. En mensen die naar haar toe komen om te zeggen dat ze geholpen zijn door de dingen die ze schrijft.

Doorduwen werkt niet, want dan krijg ik het later drie keer zo hard terug

Wat is voor jou een goede of een slechte dag?

“Ik heb een goede dag als ik vrienden ontmoet, of als ik überhaupt genoeg energie heb. Op een slechte dag word ik al benauwd wakker omdat het buiten vochtig is. Dan moet de dag nog beginnen en sta ik voor mijn gevoel meteen met 10-0 achter. Ik word sowieso altijd wakker met een droge en rode huid. Douchen is een ramp, ik moet me daarna goed insmeren omdat mijn huid nog meer uitdroogt door het water. Als ik me echt niet goed voel, wissel ik mijn ochtendritueel af met tussendoor op bed gaan liggen. Dat deed ik als kind ook. Zittend aankleden en liggend ontbijten. Doorduwen werkt niet, want dan krijg ik het later drie keer zo hard terug.”

Tijdens je jeugd was je al ziek?

“Ja, het begon toen ik een baby was en ging kruipen in huis. Ik kreeg daar vreselijke eczeem van. In de loop van de jaren werden er tijdens testen in het ziekenhuis steeds meer dingen ontdekt. Ik heb veel allergieën.”

Welke zoal?

Lachend: “Welke niet? Huisstofmijt, huisdieren, boom- en graspollen en voedsel. Ik word constant geprikkeld door externe factoren en heb ook last van astma. Als het buiten vochtig is, krijg ik een allergische reactie op mijn longen en raak ik benauwd. Ik heb veel voedselallergieën; zo kan ik geen rauwe groenten eten en zijn bepaalde soorten fruit als kiwi ook gevaarlijk. Schaal- en schelpdieren mogen niet en ik kan geen pinda’s en noten eten. Mijn pinda-allergie is het meest gevaarlijk, daar reageer ik extreem op.”

Adrenalineshot

Op haar 14e komt Marina in een levensbedreigende situatie terecht. Ze weet dan al dat ze allergisch is voor pinda’s, maar nog niet hoe heftig ze daarop reageert. Tijdens een natuurkundeles moet de klas bij een proef pinda’s verbranden. De geur van pinda trekt door de hele ruimte en Marina krijgt het al snel extreem benauwd. “Alles om me heen werd een waas; ik kan me alleen nog vaag herinneren dat ik in wanhoop uit het raam ben gaan hangen om nog wat lucht te krijgen.” Ze zakt in elkaar en haar lippen kleuren blauw. Eenmaal in het ziekenhuis wordt ze direct aan het zuurstof gelegd. “Het was kantje boord.”

Sinds die tijd is ze uiterst waakzaam met pinda’s. Ze vermijdt op dinsdag de kantine op haar werk omdat er dan pindasoep wordt gemaakt, en vrienden weten dat ze geen pindasaus of pindakaas moeten eten in haar bijzijn.

Ik wil zo graag honderd procent geven, meer kunnen meekomen in de maatschappij

Ben je niet constant bang dat het misgaat?

“Als ik de angst zou laten overheersen, zou ik de hele dag binnen zitten. Maar zo kan en wil ik niet leven. Met angstgevoelens leer je ook omgaan. Ik neem iedere dag medicatie in om de allergieën zo veel mogelijk te onderdrukken. En ik heb altijd en overal zo’n epiPen bij me, zodat mensen me bij echt heftige reacties een adrenalineshot kunnen geven in mijn dijbeen. Familie, vrienden en collega’s weten hoe ze dat moeten doen.”

Teleurgesteld in God

Marina werkt sinds 2021 bij het Nederlands Dagblad, waar ze artikelen schrijft over cultuur en religie. Daarnaast bracht ze in eigen beheer twee poëziebundels uit en verscheen begin dit jaar haar eerste boek, De weg naar het licht. Een moderne pelgrimsreis. Haar werk heeft prioriteit, wat betekent dat ze privé soms wat minder energie overhoudt.

• Jan Martijn Abrahamse: Wat Paulus ons leert over loslaten wat je lief is

  Jan Martijn Abrahamse: Wat Paulus ons leert over loslaten wat je lief is

Je wilt graag meer doen, maar het lukt niet.

“Ik wil me bijvoorbeeld graag meer inzetten voor de kerk. Het liefst zou ik elke week mijn huis openzetten en mensen uitnodigen. Maar daar ben ik gewoon te moe voor.”

Dan, eerlijk: “Weet je wat het is? Ik denk dat ik nog steeds niet heb geaccepteerd dat ik chronisch ziek ben. De afgelopen maanden waren best druk en ik had meerdere allergische reacties. En dan die hoornvlieszwelling er nog bovenop. Ik raakte teleurgesteld in God. Ik wil zo graag honderd procent geven, meer kunnen meekomen in de maatschappij. Maar het ging niet beter, er kwam juist steeds iets bij. Toen realiseerde ik me: ik heb nog niet geaccepteerd dat dit is wie ik ben. Ik kan mijn huis ook elke maand een keer openstellen in plaats van elke week, dan kost het wat minder energie. Zo moet ik mijn denken gaan aanpassen.”

Hoe vind je ondanks die teleurstelling toch steun bij God?

“Ik heb dat een tijdje moeilijk gevonden. Ook bidden ging lastig, juist omdat ik zo lang hoopte op genezing en het antwoord maar uitbleef. Ik denk dat mijn teleurstelling soms voortkomt uit het gevoel dat God mij overslaat. Hij ziet anderen wel en zij ontvangen wél waar ze voor bidden. Dat gevoel is langzaam wat dieper in mij gaan zitten, maar het is onterecht. Want Hij is er altijd. Zo voelde ik vorige week ineens een bepaalde vrede die ik niet kon verklaren. Het was niet dat ik aan een Bijbeltekst dacht of Gods stem hoorde, maar ik voelde me ineens rustig. Ik wist weer: het geloof is de stevige grond, de basis waarop ik sta, en daarom val ik gelukkig niet om.”

Van katholiek naar evangelisch

Samen met haar van oorsprong Curaçaose moeder ging Marina in haar jeugd naar een katholieke kerk. Later lieten ze zich samen dopen op het eiland Sint-Maarten. Als puber maakte ze kennis met de evangelische kerk, omdat haar tante en nichtjes haar uitnodigden om mee te gaan. Al kijkt ze ook positief terug op haar katholieke opvoeding. “Wat ik nog steeds mooi vind aan de katholieke kerk, is de symboliek, de liturgie en eervolle rituelen als je hoofd buigen voor het kruis. Dat mis ik soms in evangelische kerken.”

Ze is nu lid van Mozaiek0318. “Ik houd van een grote kerk en van goede muziek. Helaas ben ik zelf amuzikaal. Ik kan geen toon houden, soms lukt het me per ongeluk om de tweede stem te zingen, maar het is heerlijk om gewoon lekker hard mee te zingen.”

Dan, schaterlachend: “Ik probeer ook in het worshipteam te komen, maar helaas laten ze me niet toe. Maar ik heb wel hart voor worship!”

Hoe diep ik ook val, God is er. Punt

Hoe is je relatie tot het geloof veranderd sinds je jeugd?

“Ik heb altijd geloofd dat er een God is, maar ik leerde Hem nog niet goed kennen in de katholieke periode. Dat kwam pas later.”

Heb je nooit getwijfeld aan het bestaan van God?

“Veel van mijn generatiegenoten hebben het over de deconstructie van het geloof; een proces waarbij je alle onderdelen van je geloof afpelt om te kijken wat er overblijft en of je geloof echt is. Maar die behoefte heb ik nooit gehad. Het grondbesef is er, die basis. En dan beweeg ik dichter naar God toe of iets verder van Hem af. Maar ik zou nooit zonder God kunnen leven, juist omdat ik me zo vaak zwak voel. Ik wil aan iets vasthouden wat groter is dan dit leven; ik heb redding van buiten nodig.”

Geeft dat rust?

“Ja, ik zou niet weten hoe ik het lijden zelf zou moeten dragen. Dan zou ik bezwijken. Voor mijn gevoel wordt alles dan zinloos en uitzichtloos. Ik denk dat de gave van het geloof een cadeau is. Hoe diep ik ook val, God is er. Punt.”

Waar bid je op dit moment voor?

“Ik houd van nieuwe dingen doen, dus ik vraag God geregeld om iets nieuws in mijn leven te brengen. Ik bid ook om kracht, gewoon om de dag door te komen en dan zien we wel weer hoe het morgen gaat. Verder houd ik van de gebeden om wijsheid. Dat ik wijzer mag worden in hoe ik met mensen omga, dat ik geen vooroordelen heb of dat ik mijn vooroordelen aan de kant durf te zetten.”

Waarvoor dank je God?

“Vooral voor de alledaagse dingen. Voor goede dagen, voor vriendschappen, voor lieve ouders. Ik ben dankbaar voor de lucht in mijn longen. En dat ik ondanks alles toch vrede voel en dat ik mijn vreugde ook niet verlies te midden van alles.”

Pelgrimsreis

Ze droomde er altijd al van iets van die vrede en vreugde door te kunnen geven aan anderen, om andere mensen te bemoedigen. “Omdat ik weet hoe zwaar het leven soms kan zijn.” Begin dit jaar werd die droom realiteit met haar eerste boek, dat gaat over de vraag wat nou de goede weg is in het leven. Aan de hand van de pelgrims­psalmen deelt Marina iets van haar eigen zoektocht en schrijft ze bemoedigende brieven aan lezers.

Is er een pelgrimspsalm die je bijzonder aanspreekt?

“Psalm 121: ‘Ik hef mijn ogen op naar de bergen, vanwaar mijn hulp komen zal.’ Die woorden omschrijven mijn leven, omdat ik weet dat God mijn hulp is en de woorden me helpen herinneren om omhoog te kijken te midden van moeite. Wat ik ook mooi vind aan deze psalm, is dat het een duet is. Er zijn twee pelgrims die het zingen, waarmee ze laten zien dat je elkaar nodig hebt als gelovigen. Als ik het even niet meer weet, help jij me. En als het jou niet lukt om te bidden, dan kan ik dat voor jou doen.”

In je boek beschrijf je dat je het soms lastig vindt dat je leven afwijkt van de norm, bijvoorbeeld omdat je alleen bent. Hoe ga je daarmee om?

“Getrouwd zijn is in de christelijke wereld de norm, alleen zijn is afwijkend. Dat wordt niet hardop uitgesproken, maar het voelt vaak wel zo en ik weet niet goed waar dat gevoel vandaan komt. Tegelijk is het voor mij een worsteling omdat ik graag een gezin wil hebben. Ik hoef mezelf niet te vergelijken met anderen, elke reis is anders. Je bent zoveel meer dan alleen je relatiestatus, en ook als je alleenstaand bent, kun je groeien.”

Het kan ook kwetsbaar zijn om zo open dingen te delen. Heeft dat weleens in je nadeel gewerkt?

“Gelukkig niet. Ik krijg vooral mooie reacties van mensen die hun waardering uitspreken over die openheid. Ik geloof dat als ik mezelf kwetsbaar opstel, de ontvanger ook een laagje dieper durft te gaan. Al moet ik bekennen dat ik ook ben uitgedaagd door meelezers van mijn boek om meer van mezelf te laten zien. De tekst over het verlangen naar een gezin heb ik eerst weggelaten omdat ik het zo kwetsbaar vond. En misschien schaamde ik me ervoor om hardop uit te spreken dat ik alleen zijn ook moeilijk vind. Maar ik merk dat het opschrijven me heeft geholpen bij de acceptatie. We mogen best wat meer ons echte zelf met elkaar delen, want juist daarin zit de verbinding met elkaar.”