Maaike Ouboter: ‘Gemis wordt het heftigst als je het wegdrukt’

Jij zal altijd ‘het meisje van Dat ik je mis’ blijven. Hoe vind je dat?

“Dat is een heel groot compliment, ik ben er dankbaar voor. Ik speel het liedje ook nog steeds graag. Laatst speelde ik het op een festival, na afloop kwamen twee jonge meiden naar me toe. Ze kenden mij en mijn achtergrond niet, maar dit nummer bleef bij ze hangen. Er is iets met dit lied, het blijft speciaal. Na al die tijd kunnen zinnen weer een andere lading of betekenis krijgen. Gedurende het leven verander je, emoties groeien met je mee.”

Wat is ‘missen’ volgens jou?

"Missen is een emotie die zoveel gedaanten kan aannemen, dat het heel moeilijk is om daar woorden voor te vinden. Het heeft iets te maken met verlangen. Het kent zoveel lagen! Eigenlijk is dat precies de reden waarom ik liedjes schrijf: je hebt er kunst voor nodig om hier met anderen over te kunnen communiceren. Woorden alleen zijn alleen niet genoeg. Missen is iets rommeligs. Het is geen lineair proces. Iedereen die iemand moet missen, zal dat herkennen. Tijd speelt daarin een gekke rol. Soms voelt het als zoveel jaar geleden, soms voelt het als gisteren. Mijn ouders overleden toen ik 14 en 16 was. Ze waren allebei ziek. Inmiddels leef ik langer zonder hen dan met. Ik ben eraan gewend dat ik ze niet zomaar kan bellen, die neiging heb ik dus ook niet. In die zin mis ik ze niet altijd. Maar dat betekent niet dat ik niet van ze houd. Ik denk dat ik rust heb gevonden in de vorm die er nu is.”

Tekst gaat hieronder verder.

• Géén ‘fijn hè, dat ze nu in de hemel is’. Zo troost je iemand wél goed

  Klik hier

Welke rol speelt muziek daarin voor jou?

“Liedjes schrijven werkt voor mij vaak therapeutisch. Een emotie kan zo wezenlijk zijn dat je daar niet alleen woorden voor nodig hebt, maar ook een melodie, een klank. Ik ben nu bezig met een nieuwe tour: Lievelingsliedjes. Daarin speel ik mijn eigen versies van liedjes die mij ooit geraakt hebben. Verschillende periodes uit mijn leven passeerden de revue, in de voorbereidingen voelde ik daar van alles bij. Er kwamen allerlei emoties naar boven. Het was een heel interessant proces. Het missen van mijn ouders kwam ook weer in een nieuwe laag terecht, doordat het van een andere kant werd belicht. Daarnaast was het ook heel creatief en leerzaam om hiermee bezig te zijn. Het brengt me veel moois.”

Is muziek altijd al zo belangrijk voor jou geweest?

“Vroeger was er bij ons thuis altijd veel muziek. Mijn vader speelde piano en accordeon en bouwde instrumenten. Mijn moeders stem herinner ik me ook nog goed, zoals ze voor me zong voordat ik ging slapen. Mijn zus speelde ook piano en ook mijn broer is muzikaal. Het ging er thuis niet over of je er goed in was, muziek was er gewoon. Tijdens de afwas zongen we liedjes met elkaar. Er stond vaak klassieke muziek op of volksmuziek. Ik denk dat ik wel een beetje gemarineerd ben in melancholische klanken.”

Het ging er thuis niet over of je er goed in was, muziek was er gewoon.

Net als jouw liedjes, die hebben ook vaak iets melancholisch.

“Ja, dat klopt wel, ik heb veel emotionele nummers, die over iets wezenlijks gaan. Ik wil ook heus wel vrolijke liedjes maken, maar als ik me heel luchtig voel en zin heb om te dansen of te feesten, ervaar ik minder de behoefte om dat in muziek te vertalen. Luchtigheid vind ik wel buiten de deur. Mijn liedjes kunnen dan wel melancholisch zijn, maar niet zwart. Het gaat niet alleen maar over dood en missen, het gaat ook over de liefde. Het is juist hoopvol, want dat is iets wat ik graag in muziek vind: troost en hoop.”

Zijn je ouders veel in je gedachten of om je heen?

“Ja, heel erg. Nu ik zelf een kind heb, realiseer ik me: ik ben iemands moeder. Ik heb nu de rol die mijn moeder ook had. Soms popt het gemis dan opeens weer op. Hoewel er acceptatie is, kan ik het wel heel erg jammer vinden dat ze er niet meer zijn. Ook omdat ik ertegenaan loop dat ik bepaalde vragen niet kan stellen. Gewoon heel praktisch over hoe sommige dingen vroeger bij ons thuis gingen. Mijn zoontje is nu 1,5 en maakt allerlei sprongetjes, hoe ging mijn moeder daarmee om? Ik heb wel familie die heel dichtbij staat en veel weet, maar dat is toch niet hetzelfde. Het is heel fijn dat ik bepaalde herinneringen en andere dingen uit kan wisselen met mijn broer en zus, die ook allebei kinderen hebben.”

Tekst gaat hieronder verder.

• Rouwdeskundige Daan Westerink verloor beide ouders, kreeg een burn-out én kanker. Toch is ze dankbaar

  Klik hier

Hoe is het gemis van jouw ouders door de jaren heen veranderd?

“Dat is iets wat altijd in beweging zal blijven. Als het nog heel rauw is, zijn er andere patronen dan wanneer er al veel tijd is verstreken. Gemis kent allerlei vormen. Het wordt het heftigst als je het wegdrukt. Daar heb ik ook een fase van gekend. Dan mocht het er niet zijn van mezelf. Maar als gemis er niet mag zijn, dan steekt het het hardst. Dat is de meest pijnlijke vorm. Als het er wel mag zijn, krijgt het ruimte en wordt het lichter. Het hoort er allebei bij. Gaandeweg kom je telkens weer nieuwe dingen tegen. Zoals toen ik een kind kreeg. Of er komt een moment dat ik ouder word dan dat zij zijn geweest.”

Je ouders overleden in jouw pubertijd, precies in de periode dat je je als tiener losmaakt van je ouders. Hoe was dat voor je?

“Dat is een heel rare fase om je ouders te verliezen. Het zorgt er ook voor dat er veel extra lagen schuldgevoel bij komen kijken. Bijvoorbeeld over dat ik eigenlijk geen zin had om tijd met ze te spenderen, want ik was een tiener. Achteraf denk ik: had ik maar meer tijd met ze doorgebracht.”

Tekst gaat hieronder verder.

• Lang leve het leven. Wat de Bijbel ons leert over de dood

  Klik hier

Hoe verhoud jij je tot de dood?

“Ik ben me er heel erg van bewust dat niet iedereen per se heel oud wordt. Dat is niet iets vanzelfsprekends. Mensen kunnen wel eens dromen over als ze met pensioen zijn: ‘dan gaan we dit of dat doen,’ bijvoorbeeld veel reizen. Maar je moet de dingen die je echt graag wilt niet uitstellen. Tegelijk ben ik ook heel reëel. Om alles te doen wat ik wil, heb je wel tien levens nodig. Soms moet je ook gewoon onder een kleedje op de bank een film kijken. Je vervelen. Uitrusten. Die dingen zijn ook belangrijk. Dingen doen die ‘zonde zijn van je tijd’ horen ook bij het leven. Ik ben wel realistisch, je hebt het niet in de hand wanneer je doodgaat. Het gaat op een gegeven moment gebeuren. Dat is onvermijdelijk. De dood hoort bij het leven. Maar ik ga liever nog even niet dood. Ik vind het leven veel te leuk. Je hoort weleens dat mensen het confronterend vinden als ze een bepaalde leeftijd bereiken. Die kunnen bozig doen over dat ze 30 of 40 worden. Ik denk dan juist: je mag blij zijn dat je het haalt. Elk jaar is er weer eentje bij.”

De dood hoort bij het leven. Maar ik ga liever nog even niet dood. Ik vind het leven veel te leuk.

In het gemis dat jij verwoordt in Dat ik je mis vonden veel mensen herkenning, had je dat verwacht?

“Totaal niet. Ik was daar ook helemaal niet mee bezig, eerlijk gezegd. Ik studeerde aan de Universiteit van Amsterdam en volgde daar een cursus songwriting. Daar heb ik dit nummer geschreven. Ik weet nog dat ik het af en toe voor vrienden of mijn tante speelde, dat vond ik heel spannend. Mag je wel zo open en kwetsbaar zijn? Mag ik delen hoe het echt voor mij voelt? Nadat ik dit nummer op televisie had gespeeld, bleek dat heel veel mensen zich in mijn gevoel herkenden. Dat had ik nooit kunnen bedenken. Dat mijn nummer soms bij uitvaarten wordt gedraaid of gespeeld, vind ik iets heel groots. Ik vind het alleen maar heel mooi als mensen iets aan mijn muziek hebben.”

Jouw huidige tournee is ook best persoonlijk. Het zijn jouw lievelingsliedjes. Wat hoop je dat andere mensen hieruit halen?

“In eerste plaats letterlijk: ik heb dit gehoord, ik hoop dat jij dit ook mooi vindt. Ik hoop dat mensen uit de liedjes die mij hebben geraakt ook iets voor zichzelf meenemen, herkenning vinden of een andere blik krijgen op iets. Als kunstenaar deel ik mijn blik op de wereld in de hoop dat andere mensen er iets mee kunnen. Ook als je zelf geen kunst maakt, kun je er veel baat bij hebben om op deze manier herkenning te vinden. Het is een uitdrukking van hoe je je voelt, een resonantie in je onderbuik. Muziek vormt het decor van belangrijke gebeurtenissen. Mijn liedjes zijn een ode aan wat muziek kan doen.”

Kijk voor meer informatie over haar tour Lievelingsliedjes op https://maaikeouboter.nl.

Tekst: Francien van der Valk
Beeld: Martijn-Gijsbertsen