Dominee Dirk de Bree: 'Job heeft mijn geloof gered'

Sommige christenen slaan het Bijbelboek Job liever over: het roept vaak meer vragen op dan het antwoorden geeft. Maar dominee Dirk de Bree werd juist gegrepen door dit verhaal. “Job ging voor mij leven toen ik als dominee geconfronteerd werd met diep verdriet en ingewikkelde vragen van mensen.”

'Hun vragen werden mijn vragen'

In zijn vorige gemeente in Nieuwegein begeleidde Dirk mensen in kennismakingstrajecten die op zoek waren naar God. Terwijl ze worstelden met veel verdriet, stelden ze moeilijke vragen. Dirk hoopte dat God hen zou helpen of genezen, maar dat gebeurde vaak niet. Al snel merkte hij dat hun vragen hem persoonlijk raakten en impact hadden op zijn eigen geloof. “Hun vragen werden míj́n vragen. Mijn zekerheden begonnen te wankelen.” In die verwarring las hij opnieuw het Bijbelboek Job en vond daar onverwacht herkenning, troost en houvast.

Wat maakt Job vandaag de dag nog steeds relevant?

“Voor het oog ziet het leven van veel mensen er mooi uit: een studie, een baan, een sociaal leven. Maar achter de voordeur schuilt vaak ook iets anders. Mensen worstelen met mentale klachten, burn-out en grote zingevingsvragen. In de kerk houden we soms de schone schijn op: we trekken nette kleren aan en zeggen dat het goed gaat. Terwijl dat lang niet altijd zo is. Job helpt ons die laag af te pellen. Hij nodigt uit tot eerlijkheid. Zijn verhaal laat zien dat vragen er mogen zijn, dat je mag worstelen met God, en dat je zelfs dán nog door Hem vastgehouden wordt.”

Je publiceerde recent het boek ‘De kwestie van Job’. Op de flaptekst staat dat Job je geloof heeft gered…

“Toen ik Job opnieuw ging lezen, viel er iets op z’n plek. Ik ontdekte dat geloof niet betekent dat je altijd zeker weet dat God er is. Soms wankel je, soms weet je het gewoon niet meer, en toch kun je blijven vasthouden aan Hem. Dat deed Job ook. Hij schreeuwde, twijfelde, verzette zich, maar liet God niet los. Juist in die worsteling herkende ik mezelf. En ik zag: daar is in de Bijbel ruimte voor. Geloven mag verwarrend en kwetsbaar zijn. Dat besef heeft mijn geloof inderdaad uiteindelijk gered.”

Je bent ook over Job gaan preken. Wat bracht je daartoe?

“Ik dook diep in het Bijbelboek Job en sprak de woorden toen al als troost tegen mezelf. Bovendien merkte ik dat veel mensen, ook christenen die al jarenlang in de kerk zitten, met soortgelijke vragen rondliepen. Het thema ‘lijden’ kwam steeds terug. Daarom besloot ik erover te preken. De eerste preek was in mijn toenmalige gemeente in Nieuwegein en die maakte veel los. Later sprak ik als gastpredikant in de Nieuwe Kerk in Utrecht, waar de preek goed werd ontvangen. De preken over Job waren zelfs een belangrijke reden voor het beroep dat ik later kreeg van diezelfde kerk.”

Wat kunnen luisteraars verwachten van de overdenkingen die jij deze week verzorgt in de EO-podcast ‘Eerst Dit’?

“Ik begin bij het antwoord van God aan Job – het hoogtepunt van het verhaal – en blik daarna terug. Een belangrijk thema is dat je God mag aanspreken, bevragen en je twijfels mag uiten. Dat vond ik zelf heel troostrijk en bemoedigend. In de podcast neem ik je deze week mee langs een aantal thema’s uit mijn boek: Job en zijn vragen, zijn vrienden en de kerk.”

Er is al veel over Job geschreven. Wat maakt jouw boek bijzonder?

“Tja, neem het vooral ter hand en oordeel zelf. Ik hoop dat mijn boek zich onderscheidt door de toon: het is toegankelijk en persoonlijk, waardoor mensen zich er echt in kunnen herkennen. Ik heb het ook laten lezen door mensen die geen christen zijn, om het zo begrijpelijk mogelijk te maken. Ik deel mijn eigen ervaringen en combineer die met inzichten van anderen. Het is niet alleen troostend, het geeft ook richting: hoe kun je je aan God vasthouden in moeilijke tijden, en wat betekenen kerk en vriendschap daarin? Daarnaast bevat het boek mooie illustraties van mijn zus, die soms meer zeggen dan duizend woorden.”

Tekst: Lynn den Hartog