Hoezo ben je single? Je bent toch zo’n leuke meid?

Paulien werkt in loondienst als jeugdhulpverlener en heeft als zzp’er nog de nodige opdrachten. Voeg daar haar rijke sociale leven aan toe en je hebt een bijna altijd uitpuilende agenda. Wat ‘ontbreekt’ in haar leven, is een partner. Dat Paulien single is, noemt ze geen bewuste keuze, meer een samenloop van omstandigheden. Wat daarin meespeelt, is dat haar werkomgeving grotendeels uit vrouwen bestaat. “Dat maakt dat ik tot nu toe nooit iemand ben tegengekomen bij wie ik dacht: yes, jij bent de gelukkige, met jou wil ik de rest van mijn leven delen.”

Te kritisch?

“Als ik het wil, dan begrijp ik ook wel dat ik in mijn actie moet komen. In het verleden heb ik wel op datingplatforms gezeten, maar dat leidde nooit tot een vonk die oversloeg.” Ook van een bijna-relatie is nooit sprake geweest. Is ze misschien gewoon te kritisch, zoals mensen soms suggereren? “Dat zou kunnen, alleen denk ik dan: mag ik een beetje kieskeurig zijn als ik echt de rest van mijn leven met iemand wil gaan delen? Ik geef niet makkelijk op wat ik nu heb. Daar ben ik gewoon zuinig op.”

Taboe in de kerk

Niet het single-zijn vindt Paulien een probleem; veel meer last heeft ze van opmerkingen van mensen, vooral in de kerk. “Ik werk in een overwegend niet-christelijke omgeving en daar speelt het helemaal niet dat ik single ben. Juist binnen de kerk ervaar ik het als een taboe en hebben mensen de neiging het als vreemd te bestempelen. Dat merk ik in suggestieve vragen die ik krijg of in vooroordelen die mensen door laten klinken in gesprekjes.

Binnen de christelijke wereld hoor ik altijd dat iedereen welkom mag zijn. Alleen ervaar ik dat rondom dit thema echt heel anders, omdat de focus volledig op het huwelijk en relaties ligt. In veel preken gaat het over relaties of de dynamiek in gezinnen. Ironisch genoeg word ik vaak in het rijtje van de zieke ouderen, zwakken en alleenstaanden geplaatst. Nu zullen er ongetwijfeld sombere singles zijn, maar waarom denken mensen hier niet iets bewuster over na?”

Tekst gaat hieronder verder.

• Liever (niet) alleen – hoe ervaren singles het gemis in hun leven?

  Klik hier

Lieve oma

Wie dat ook niet doet, is haar oma. Alleen kan Paulien het van haar – als enige – wel hebben. “Mijn lieve oma flapt altijd alles er gewoon uit. Dan zegt ze: ‘Jij blijft gewoon altijd alleen, want als je nu nog geen relatie hebt, dan komt het er nooit meer van.’ Dat is mijn oma, die zegt wat ze denkt, terwijl de meeste mensen het vooral denken of het verpak- ken in een boodschap waardoor het lijkt dat ik niet gelukkig ben. Iets als: ‘Wat zou het mooi zijn als je ook nog eens gelukkig in de liefde mag worden.’ Maar waarom zeg je dat? Kan het niet zo zijn dat ik nu ook gelukkig ben? Af en toe vraag ik me dan zelfs af waar mensen zich mee bemoeien. Hoezo kunnen singles niet volledig gelukkig zijn?”

“Ik snap de wens van mensen voor mij, maar ik weet niet of je die geborgenheid alleen in een relatie kunt vinden. Ook zonder relatie met een levenspartner kan ik me veilig en compleet voelen met de mensen om mij heen. Mijn fysio zei het ook zo lekker empathisch: ‘Joh, hoe kan het nu toch dat je alleen bent, want je bent zo’n leuke meid.’ Ze bedoelde het goed, maar als je vaker zo’n opmerking hoort, kun je weleens aan jezelf gaan twijfelen of er iets mis met je is.”

Zeker niet wanhopig

Paulien vraagt zich oprecht af waarom mensen zo zeker zijn van hun aanname dat ze nog niet het maximale uit het leven heeft gehaald. “Best bijzonder dat je schijnbaar altijd op zoek moet zijn naar meer en geen genoegen kunt nemen met wat er al is. Ook weet ik niet of iedereen in een relatie per se gelukkiger is. Natuurlijk kan dat, maar de voorbeelden van ongelukkige getrouwde mensen kennen we ook vast wel allemaal. Dus waarom kun je pas echt gelukkig zijn als je een relatie hebt? Ik heb een heel leuk leven, mis voor mijn gevoel niets en ben dus niet per se op zoek naar een partner – en zeker niet wanhopig, wat mensen misschien verwachten.”

Aan de goede bedoelingen van mensen die haar aanspreken, twijfelt Paulien niet. Ze wensen haar iets goeds, en over het algemeen lukt het haar wel om die ondertoon te proeven. Of schiet het haar ook weleens in het verkeerde keelgat? “Het hangt natuurlijk af van mijn bui en vooral van wie het zegt. Staat iemand dicht bij me, dan reageer ik met een grap als iemand vraagt waarom ik nog alleen ben. Dan zeg ik iets in de trant van: ‘Oh, hoe komt het dat jij nog steeds samen met je partner bent?’

Overigens krijg ik – sinds ik de dertig gepasseerd ben – opvallend minder opmerkingen. Alsof mensen zich erbij hebben neergelegd dat ik voor eeuwig alleen blijf.”

Mopperen

Is ze altijd happy single geweest? “Ik heb het nooit als een heel grote worsteling ervaren. Dat komt doordat ik altijd veel waarde aan mijn vrijheid en zelfstandigheid heb gehecht. Ik kan heel goed alleen zijn en omarm de voordelen van het single-zijn. Heerlijk toch dat ik zelf kan kiezen wat ik wil eten, hoe ik mijn huis inricht of hoe laat ik thuis wil komen? Soms moet ik wel glimlachen als mensen vroeg weg moeten omdat hun partner anders gaat mopperen. Heerlijk dat ik van dat soort gedoe geen last heb.”

Mocht ze een partner krijgen, dan lijkt het Paulien vooral bijzonder om de mooie en moeilijke momenten van het leven te kunnen delen met iemand die dicht bij je staat. “Mijn familie woont niet naast de deur, en ik kan me voorstellen dat het heel veilig kan voelen als je je hoofd op de schouder van die ander kunt leggen als het nodig is. Dat je een maatje hebt die er altijd voor je is en met wie je intiem bent, maar met wie je ook kunt genieten van de kleine geluksmomentjes van het leven.”

Regie

Welke rol speelt God voor haar in dit thema? “Ik sta daar heel open in. Als God wil dat ik met iemand samen ben, dan komt dat wel goed. Ik laat me daardoor niet van de wijs brengen en kan dus ook vrede hebben als het blijft zoals het is. Ik geloof dat Hij de regie over mijn leven heeft, en voor mij is het bij Hem in de beste handen. Wie weet kan ik over een aantal jaar wel zeggen dat God er een bedoeling mee heeft dat ik alleen ben.”

Lastige momenten kent ze zeker wel, bijvoorbeeld in de contacten die ze in de kerk heeft. “Ik kom weleens bij een kring met jongvolwassenen, en dan zie je de mensen met een gezin samenklitten en hun opvoedperikelen met elkaar delen. Tja, daar sta ik dan buiten, wat maakt dat ik me een beetje alleen kan voelen. Maar ik wil dat niet te groot maken. Het valt me vooral op, en ik vind het altijd wat typisch. Alsof mensen zich daar totaal niet van bewust zijn.”

Lager pitje

Is Paulien ook vrienden kwijtgeraakt doordat zij single bleef en anderen zich vol op het gezinsleven stortten? “Sommige vriendschappen staan inmiddels wel op een lager pitje, omdat het soms niet lekker samengaat. Zo heb ik vrienden met wie ik vroeger op vakantie ging, maar inmiddels hebben zij kinderen en dus gaan ze als gezin met elkaar op stap. Dus is het contact anders geworden of soms helemaal verwaterd, al had dat natuurlijk sowieso kunnen gebeuren.”

Nog zo’n misvatting: je bent alleen, dus je hebt zeeën van tijd. Dan kun je toch ook wel een collecte lopen of je wat meer inzetten in de kerk? “Haha ja, dat soort ‘verwijten’ krijg ik soms echt letterlijk. Mensen kunnen het ook zonder blikken of blozen zeggen: ‘We dachten aan jou, want ja, de meeste mensen hebben kinderen en gezinnen en zijn daar natuurlijk erg druk mee...’ Niemand lijkt te verwachten dat ik geen tijd heb. Ik heb helemaal geen behoefte aan taakjes om ook wat omhanden te hebben.”

Rammelende eierstokken

Weer anderen gooien het op de rammelende eierstokken waar ze vast wel last van heeft, zoals een jonge moeder onlangs opperde. Nu kan het nog! Nee, is Pauliens eerlijke antwoord. “Natuurlijk lijkt het me best leuk om moeder te worden, maar om alleen daarom heel obsessief naar een man te zoeken, vind ik ook niet oké. Zodat ze later voor me kunnen zorgen als ik oud ben, vroeg een ander me eens. Weer ontzettend goedbedoeld waarschijnlijk, maar ik kan daar weinig mee.”

Soms gaan mensen nog een stap verder als ze Paulien aanspreken. Een enkeling laat tussen de regels doorschemeren dat ze vast een muur om zich heen heeft gebouwd om haar verdriet niet de overhand te laten nemen. “Gekker moet het natuurlijk niet worden, want in feite dwingen ze me dan om een soort bekentenis af te leggen. Dat ik mijn emoties wegdruk en geen ruimte durf te geven aan mijn zogenaamde eenzaamheid. Alleen is dat helemaal geen thema bij me. Op dit moment in ieder geval niet, al weet ik natuurlijk ook niet hoe dat over een aantal jaar is als ik echt ouder word.”

Hoe het anders kan

Duidelijk is dat mensen vaak niet doorhebben hoe hun boodschap op haar overkomt, zeker als daar een ondertoon in zit die veronderstelt dat Paulien zonder partner niet echt gelukkig kan zijn. Draai je dat om, dan rijst de vraag hoe het anders kan. Wat zou ze prettig vinden in hoe mensen haar aanspreken? “Blijkbaar voldoe ik niet aan het ideaalplaatje en vinden mensen het vreemd dat ik alleen ook gelukkig kan zijn. Het helpt als mensen er open in staan, geen waardeoordeel verpakken in een vraag. Niet suggereren dat ik nog gelukkiger kan worden, maar het laten bij een vraag als: ‘Ben je gelukkig?’”

Nieuwsgierigheid

Precies zo ervaart ze het contact met haar getrouwde vriendinnen, die vooral vragen stellen vanuit nieuwsgierigheid. “Ik hoop dat ik dit in de christelijke wereld meer ga zien. Dat we niet meer in het rijtje van de zieken en zwakken terechtkomen. Heel activistisch ben ik daar trouwens niet in. Ik deel mijn verhaal graag, maar klim niet op de barricaden en hang ook niet elke keer bij de dominee aan de lijn om mijn beklag te doen. Wel hoop ik oprecht dat het frame van de zielige, ongelukkige single binnen de christelijke wereld snel verdwijnt.”

Tekst: Maarten Nota
Beeld: Shutterstock