Henk en Mirjam vieren 35 jaar Nederland Zingt: 'De hemel mag van mij lijken op een Nederland Zingt-dag'

Het was net voordat Nederland op slot ging tijdens de coronacrisis. In een afgeladen Sint-Joriskerk in Amersfoort stond het Urker Mannenkoor. Het zong, op z’n Urks, uit volle borst de popklassieker ‘You’ll Never Walk Alone’. Achter de schermen keek presentator Henk van Steeg mee op de monitor. De camera ging langs de zingende gezichten, bleef aan het eind even hangen bij een jongen, een tiener, die van harte meezong en met een glimlach zijn mond sloot. Een maand later was het lockdown. “En in die gekke tijd werd dit mijn lijflied. Als het even te veel werd, dacht ik aan dat jochie en wist ik: ik doe het niet alleen. Dát is de kracht van Nederland Zingt: je draagt elkaar door muziek. Ik krijg nu weer kippenvel als ik eraan terugdenk.”

Gewoon Mirjam

Mirjam Bouwman knikt. Samen met Henk kijkt ze terug op de afgelopen jaren Nederland Zingt, dat z’n 35-jarig jubileum viert. Dat is wel een feestje waard, vinden ze. De anekdotes vliegen over tafel, het gesprek valt geen moment stil. Van de twee is Mirjam het langst betrokken bij het programma. “Ik werd in 2006 gevraagd de Nederland Zingt-dag te presenteren. Een hele eer, maar ik was wel zenuwachtig! Want voor tienduizend mensen staan is nog wat anders dan met je hoofd op televisie komen.”

Sindsdien is Mirjam hét gezicht van de Nederland Zingt-dagen, sinds 2016 vergezeld door Henk. Henk: “Ik reisde er met de trein heen, en zag al in de coupé de eerste mooi geklede mensen. Groepjes in Spakenburgse klederdracht, of vrouwen in prachtige Surinaamse jurken. En dat stroomde vanuit Utrecht Centraal naar de Jaarbeurs. Dat blijft me altijd bij.”

Mirjam Bouwman

Weet je, het ontroert me nu nog

En dan moest het zingen nog beginnen. Henk lacht: “Ik denk niet dat we in de hemel de hele dag zingen, maar als het toch moet, dan mag het van mij lijken op de Nederland Zingt-dagen.” Mirjam: “Het zijn heilige momentjes, hoor! En fantastische dagen, of je nu zingt of tijdens de pauze door de zaal loopt. Je bent meteen onderdeel van het geheel. Als presentator sta je nergens boven, je bent gewoon Mirjam. Zo spreken mensen je aan en zo voelt het. Gelukkig.” Henk vult aan: “Kerkmuren doen er totaal niet meer toe. Daar zing je dwars doorheen.”

Echte troost

Mirjam zal nooit het moment vergeten op de Nederland Zingt-dag in 2016, waarop Arie van der Veer vertelde over het overlijden van zijn zoon Peter. “Daar stond hij, op het podium, met zijn armen wijd. Wij zongen met de hele zaal het lied ‘Ik zal er zijn’. Hij bleef daar staan, en wij zongen hem troost toe. Echte troost. Voor hem, maar voor iedereen die in de zaal zat en iemand was verloren. Weet je, het ontroert me nu nog.”

Maar Nederland Zingt was meer dan de dagen. Het zijn ook al die opnames, het hele land door, in kerken overal. Al snel besloten Henk en Mirjam te gaan carpoolen naar al die plaatsen. “Henk is dan de baas over de radio,” grijnst Mirjam, “en verder bespreken we ons hele leven. Het is vooral gezellig. In de loop van de jaren hebben we elkaar zo aardig leren kennen.”

Beide beentjes op de grond

Als presentatieduo zijn de twee een goede match, vindt Mirjam. “Henk is natuurlijk een superlieve man. Mag ik dat zeggen, Henk?” Henk knikt met een lach. “Hij is heel erg begaan met mensen. Hij maakt heel gauw contact. En hij is verschrikkelijk ad rem en grappig. Het is heerlijk om hem op het podium naast me te hebben. Als wij samen zijn, denk ik dat we alles aankunnen. Zet ons vandaag voor een vol Gelredome zonder dat we weten wat we moeten presenteren, en ik weet zeker dat het helemaal goed komt. Want we begrijpen elkaar gewoon – een blik is genoeg om te weten wat er moet gebeuren.”

Henk knikt: “Ik kan er alleen maar staan omdat Mirjam het altijd zo goed voorbereidt. Tot in de puntjes. Ik kan de neiging hebben om te freewheelen, maar zij is een echte vakvrouw die me dan weer met beide beentjes op de grond zet. Mirjam is authentiek, heeft een groot hart voor mensen en een heel gulle lach. O, en met haar theologische kennis maakt ze Nederland Zingt ook écht beter.”

Ezel

Een geolied team – maar dat betekent niet dat het altijd goed gaat. “Ik vind het geweldig als er iets misgaat,” bekent Mirjam, “want dan breekt de zaal open. Mensen zijn toch altijd een beetje gespannen – al dat licht en die camera’s. Maar als we ons verspreken of er valt iets, is er meteen ontspanning.” Henk begint te grinniken: “Weet je nog met die ezel?” Mirjam: “O, met Palmpasen! Ik moest buiten een tekst inspreken met een ezel aan een touw, want Jezus kwam op een ezel Jeruzalem binnen. Die ezel wilde alle kanten op, behalve de goede.” Henk: “Ik zie je nog stoeien met dat beest.” Mirjam: “Trok-ie me weer het weiland in.”

Herinner je je nog die bloedhitte?

Henk: “En herinner je je nog die bloedhitte in Nijkerk?” Mirjam: “De mensen vielen bij bosjes flauw. Dat was zeker niet grappig, maar wel memorabel.” Henk: “Gelukkig zijn we getraind om in dat soort situaties de leiding te nemen. Rustig blijven, mensen coachen: dit gebeurt er, dit kunnen we doen. En ook dan merk je weer hoe saamhorig en warm het Nederland Zingt-publiek is. Mensen zijn bereidwillig om te helpen en warm.” Mirjam: “En ze bidden.”

Zat Pietje weer op de wc

Dat ervoer Henk heel sterk tijdens een heftige gebeurtenis in Leiden. Een man werd onwel en moest gereanimeerd worden. “Gelukkig heeft hij het gered. Maar het was heel spannend. En zó bijzonder om daar met de aanwezigen biddend omheen te staan. Niet letterlijk, maar wel figuurlijk: we waren daar als gelovigen samen, en we konden bidden. Dus dat deden we.” Mirjam: “Hoe mooi is dat! Dat je massaal gaat bidden en niemand daar raar van opkijkt. ‘Samen geloven’ kan een loze slogan zijn, maar op zo’n moment is het volop realiteit.”

En zo buitelen de herinneringen en anekdotes over elkaar heen. Over de Nederland Zingt-reizen. Henk: “Ben jij ook weleens iemand kwijtgeraakt?” Mirjam: “O, ja! Zat Pietje weer op de wc.” Henk: “Maar wel altijd keihard zingen in de bus!” Over de corona-crisis. Mirjam: “Zaten we in de hal van de EO te presenteren.” Henk: “Live! Daar gaat mijn radiohartje sneller van kloppen. We vroegen mensen een foto te sturen van hoe ze thuis voor de tv keken. Bleken er gewoon hele gezinnen met een bord patat op schoot Nederland Zingt te kijken! Dat vond ik prachtig: het is niet alleen een soort heilig moment, een opmaat naar de zondag, maar ook gewoon een bord-op-schoot-gezinsmoment.”

Door de straten schallen

Dat raakt aan een andere missie van Henk: het lied uit de kerk naar de straat halen. “Zo begon mijn tijd bij Nederland Zingt: op het plein in Veenendaal, met een openluchtopname in Veenendaal. Dat vind ik het mooist. Laat het lied maar door de straten schallen. De laatste jaren maak ik best wat filmpjes waarin ik mensen op straat vraag naar hun favoriete lied. Dan krijg je de mooiste gesprekken. Mijn droom is nog altijd een uitzending op de Marker Wadden. Eerst al zingend met de boot daarnaartoe, en dan bij zonsondergang een uitzending maken.” Mirjam: “Henk haalt ook letterlijk het lied uit de kerk, want hij zingt graag.” Henk: “Ik ga zingend door het leven. Bij de EO sta ik erom bekend; je hoort me door de gangen aankomen.”

Nu bereiden de beide presentatoren zich voor op de Nederland Zingt-jubileumdag, op 22 november. Mirjam: “Ik zie er zó naar uit om met al die mensen te zingen. Een bomvolle zaal die voluit liederen zingt, dat laat de boel wel schudden hoor.” Henk: “Onze rol is natuurlijk maar heel beperkt op zo’n dag. Er is een gigantische hoeveelheid mensen die deze dag mogelijk maakt.” Mirjam: “Sommige mensen gaan al 35 jaar mee als vrijwilliger, die zie je iedere keer terugkomen.” Henk: “En dat wij daar dan een klein rolletje als uithangbord mogen spelen, dat is oprecht geweldig.”

Een zakje drop

Mirjam: “In de loop van de jaren kom je ook telkens weer dezelfde mensen tegen. Hoor je ineens: “Ha, Mirjam! We zijn er weer!” Eén stel neemt jaarlijks een cadeautje mee voor mijn dochter, vanaf haar geboorte tot nu toe. Niks groots – een zakje drop of een plankje met een tekst – maar toch. Zó lief!” Henk: “Wat ik zó tof vind, is hoe snel je een gesprek hebt over wezenlijke zaken. Want al die liederen die we zingen, raken aan herinneringen, aan hoogtijdagen of verdrietige momenten.”

Voor Henk is de jubileumdag ook het afscheid van Nederland Zingt. Hij gaat zich meer richten op radio. Bitterzoet, vindt hij. “Maar voor alles is een tijd. Als ik een liedje zou mogen indienen voor Nederland Zingt, zou het ‘Turn, turn, turn’ zijn, bekend van The Byrds, maar oorspronkelijk van Pete Seeger. Voor alles is een tijd. Ik ben er vori­ge zomer best een tijdje tussenuit geweest, omdat ik met mezelf aan de slag moest. Midlifecrisis, noemen ze dat geloof ik. Toen kreeg die tekst een nieuwe betekenis. Er is voor alles een tijd: voor de mooie én voor de lelijke dingen. Voor afscheid en voor nieuwe dingen.”