‘Mijn kind doet zoiets niet, dacht ik’ – ouders over de streken van hun puber

Spijbelen en rum drinken

Janneke: “Ik heb twee dochters. De oudste is 17, zij is nog nooit te laat op school geweest, er nog nooit uit gestuurd, maakt altijd haar huiswerk, in principe het voorbeeldige kind. De jongste is 15 en ging naar dezelfde school als haar zus. Maar toen ze in de derde klas kwam, ging het helemaal mis. Haar gedrag sloeg om als een blad aan de boom. Ze was eigenlijk altijd bij de paarden, maar ineens begon ze dingen uit te testen: vapen, roken, wiet, noem maar op. Ze ging spijbelen en is in de supermarkt betrapt op winkeldiefstal, samen met een vriendin.

Afgelopen voorjaar heeft ze samen met een andere vriendin ’s ochtends vroeg op de wc’s op school een fles Bacardi-lemon en een fles rum met veertig procent alcohol leeggedronken. In drie kwartier. Ze is onder dwang afgevoerd naar het ziekenhuis en hield er ook een hersenschudding aan over omdat ze haar hoofd had gestoten tegen de wc-pot en de wasbak.

Wij werden gebeld door school, met als enige informatie dat onze dochter ‘onder invloed’ was afgevoerd. Eerst stonden we nog in het verkeerde ziekenhuis ook. De enige reactie van de artsen was dat het wel wat vroeg op de dag was; daaraan merk je ook dat dit schering en inslag is onder jongeren. Maar daar ligt je dochter dan, aan allemaal slangetjes. Je trekt daarna de teugels wat aan, en gelukkig heeft ze er zelf ook van geleerd, maar op een gegeven moment moet je haar ook weer wat loslaten.

Het ergste vond ik dat Veilig Thuis bij ons langs is geweest. Een leerling had mij een keer door de telefoon tegen onze dochter horen schreeuwen – omdat ze zes keer gespijbeld had. En omdat ze bij het incident agressief was geworden door de drank, had een leraar toen tegen de politie gezegd dat er thuis iets niet in de haak zou zijn. Hij dacht dat ik haar mishandelde. Toen is Veilig Thuis getipt en kwamen zij kijken of alles wel goed ging. Het was niet eens haar eigen leraar, dus hij kende haar helemaal niet. Maar dan heb je wel gelijk een etiket: o, Veilig Thuis is daar geweest, dus jij hebt iets verkeerds gedaan.

Het is niet iets waar je met andere ouders over kunt praten. Mensen hebben meteen hun oordeel klaar. ‘Waarom heb je niet zus of zo gedaan’, zeggen ze dan. Of: ‘Bij ons was dit nooit gebeurd.’ Dat nodigt niet uit om erover te praten. Je wilt geen advies, maar gewoon even kwijt dat het zwaar is. Wij hebben echt in zak en as gezeten. Ik ben er zelfs met de huisarts over gaan praten.

Het ene kind zoekt de grenzen op, de ander niet. Maar dat betekent niet dat ze een verschrikkelijk kind is, integendeel. Ze is juist heel eerlijk en lief. Je denkt: ik geef ze dezelfde opvoeding, dan komt het wel goed. Maar zo werkt het dus niet, elk kind is anders en je krijgt er geen gebruiksaanwijzing bij.”

• Anna’s dochter gaat naar een gesloten psychiatrische afdeling: ‘Mijn hart breekt in duizend stukjes’

  Anna’s dochter gaat naar een gesloten psychiatrische afdeling: ‘Mijn hart breekt in duizend stukjes’

Spaarrekening voor bier en sigaretten

Mieke: “Onze zoon van 19 was aan een studie begonnen, waarvan wij als ouders ook al snel doorhadden dat het niet helemaal de juiste keuze was. In plaats van lang aan te blijven modderen, hebben we met hem besproken dat áls hij wilde stoppen, hij dat beter op tijd kon doen. Onder meer omdat je dan een deel van je collegegeld terugkrijgt. We hebben daar een goed gesprek over gevoerd. Het kan gebeuren dat je de verkeerde keuze maakt, dus wij vonden het goed als hij stopte. Maar dan zou hij de rest van het jaar wel moeten gebruiken om serieus uit te zoeken wat hij dan wel wilde en een substantieel deel van de week gaan werken. Hij leek dat wel te willen, dus dat deden we.

Maar al snel bleek dat hij een iets ander idee had van wanneer en hoeveel hij zou gaan werken dan wij. Eerst was het kerstvakantie, dus dan zou hij in januari wel gaan beginnen met werken, dachten wij. Maar hij vond alle baantjes te weinig verdienen en hij kreeg bij een aantal sollicitaties het deksel op de neus, dus dat hielp ook niet. Uiteindelijk had hij iets gevonden via een uitzendbureau waar hij begin februari zou starten. Maar dat bleek pas eind februari te kunnen en hij werd maar één of twee keer per week ingeroosterd.

Hij had dus heel veel tijd over. Hij wilde z’n sport weer oppakken, wij hadden aangedragen dat hij vrijwilligerswerk zou gaan doen, maar niets van dat alles pakte hij aan. In de uren dat hij vrij was, lag hij in bed met z’n telefoon, ging chillen met vrienden en sporten. Maar hij maakte wel gebruik van het spaargeld dat wij bestemd hadden voor zijn studie. Hij was meerderjarig en de rekening staat op zijn naam, en hij wilde daar geen inzage in geven. Daar hebben we flinke ruzies over gehad. Hoe meer wij eraan trokken, hoe meer hij de andere kant op trok. We denken dat er al een paar duizend euro af is dat naar bier, sigaretten, kleding en feestjes is gegaan.

Ik kan hier gelukkig wel over praten met andere ouders, er is geen veroordeling. Zelf ga je wel nadenken over hoe je dat dan hebt aangepakt. Dat je kind even niet in de pas loopt: oké. Maar je zou toch op een fatsoenlijke manier het gesprek over financiën bijvoorbeeld moeten kunnen voeren? Maar alle gesprekken belanden in de oordelende sfeer.

We hebben de moed nu een klein beetje opgegeven. In de zomer heeft hij een paar weken vakantiewerk gehad en daar merkte hij wel dat werken loont. Hij werd een dag afgebeld en toen zei hij: shit, nu mis ik gewoon 100 euro. Dat zijn vakantie zo duur was, hielp daar ook bij. Hij is nu, op het laatste nippertje, aan een nieuwe studie begonnen. Maar ook zonder zich er echt goed in te verdiepen. We gaan meemaken hoe dat afloopt.”

Tekst gaat hieronder verder.

• De beste verhalen voor ouders van pubers lees je in Pubergedoe!

  Pubergedoe is een magazine voor puberouders die af en toe met de handen in het haar zitten. Bestel 'm hier!

  Klik hier

Illegaal ritje met de auto

Sara: “Een paar dagen nadat mijn man en ik uit eten waren geweest en onze zoon van 15 thuis wat vrienden had uitgenodigd, werd ik gebeld door de moeder van een van hen. Zij was getipt dat iemand mijn zoon in onze auto met vijf vrienden erin had zien rijden. En niet alleen een klein stukje door de wijk, nee, ze waren echt de rondweg op geweest. Mijn zoon had niets gezegd, wij hadden niets gemerkt. We hebben eerst even goed nagedacht over hoe we dit aan zouden pakken.

Uiteindelijk hebben we hem geconfronteerd met wat we gehoord hadden. We waren niet boos, maar hebben goed duidelijk gemaakt dat we ongelooflijk geschrokken en teleurgesteld waren. We vroegen of hij zich had gerealiseerd wat voor consequenties dit had kunnen hebben. Nee dus. Het leek ze gewoon leuk. Hij had het bedacht en al die jongens zijn ingestapt. Niemand had zoiets van: misschien is dit niet zo’n goed idee. Toen we hem duidelijk maakten dat ze zichzelf of iemand anders dood hadden kunnen rijden, schrok hij zelf ook wel heel erg.

Een week eerder zou ik hebben gezegd: ‘Dat zou mijn zoon nooit doen.’ In het begin schaamde ik me er wel voor. Iedereen wist het. Maar wat heb ik verkeerd gedaan? Was ik dan zo onnozel dat ik mijn kind niet verantwoordelijk genoeg heb opgevoed? Nee, denk ik nu, je kunt niet alles voorkomen. Gelukkig zeiden de andere ouders dat ook tegen mij. Maar ik voelde me toch verantwoordelijk omdat het zijn idee was geweest. Hij moest van ons bij alle ouders langs om zijn excuses aan te bieden, en het zelf aan opa en oma vertellen. Dat vond hij heel vervelend, maar hij heeft het wel gedaan. Hopelijk hebben we hem daarmee iets geleerd over het nemen van verantwoordelijkheid voor je daden.”

Tekst: Marinde van der Breggen