Zelden heb ik zo van een openingsaflevering van 'Wie is de Mol' genoten als afgelopen zaterdagavond. Misschien kwam dat doordat we rustig aan de kandidaten hadden kunnen wennen door een soort nul-aflevering. Misschien kwam het door de heerlijke mix van (fanatieke) kandidaten. Misschien door een paar hilarische momenten (ex-commando Ray Klaassen die ijsblokjes smelt in zijn bilnaad, veel mooier wordt het niet). Hoe dan ook: het was goud.
Tijdens het nagenieten keek ik nog even naar de groepsfoto en ineens zag ik het: dit was net de bordesfoto van het huidige kabinet. Een groep half bekende Nederlanders die tot elkaar veroordeeld zijn om een missie te volbrengen waar heel het land vol spanning naar kijkt. Ze kijken daarom stoer in de camera, op weg naar het avontuur.
Maar vooral: een groep mensen die elkaar niet kan en wil vertrouwen. Dat is het hart van Wie is de Mol (daarom hoor je aan het begin van iedere aflevering de stem van oud-deelnemer Horace Cohen fluisteren: “Trust nobody”. Hij sprak deze woorden uit in 2011 en sindsdien horen Mol-kijkers ‘m iedere aflevering weer). En helaas: het is de praktijk van dit kabinet.
Iedere minister speelt z’n eigen spelletje, in de hoop dat-ie het overleeft. Af en toe valt er eentje af, maar de anderen gaan dapper door. Ondertussen wordt er achter hun rug om getwitterd, gedeald, bezuinigd, gelekt en geroddeld. En Dik Schoof probeert hard de minister-kandidaten ervan te overtuigen dat ze de opdrachten moeten vervullen.
Komt nog eens bij dat onze premier verrassende gelijkenis heeft met presentator Rik van de Westelaken (ferme, samengeknepen lippen, boogjeswenkbrauwen, vorsende knijp-blik, vergelijkbaar kapsel). En dat ze allebei toekijken hoe het spelletje in de soep loopt.
Het verschil is: de politiek is geen spelletje. Als ergens vertrouwen cruciaal is, is het aan de leiding van ons land. Als ergens grote belangen op het spel staan, is het in deze spannende tijden, waarin het land smeekt op besturing. En als we iets níet kunnen gebruiken, is het een verder dalen van het vertrouwen in de politiek.
De verleiding is groot om een beetje besmuikt te grijnzen om een minister die geen woordvoerder kan krijgen. Of om met je ogen te rollen als weer eens blijkt dat de ministerraad een ministerrommeltje is. Of te grinniken als er vol trots een plan op tafel wordt gelegd dat onhaalbaar, onwerkbaar of volledig betekenisloos is. Maar eigenlijk valt er niks te lachen.
Daarvoor kun je beter naar Wie is de Mol kijken, waar twee stoere mannen ongemakkelijk kijkend met een shirt vol smeltend ijs horen dat ze te laat zijn om de boel te redden. Een betere metafoor voor dit kabinet ben ik nog niet tegengekomen.