Martine: ‘Zalig de onwetenden’
Column
18 juni 2025 · 13:49| Leestijd:5 min
Columnist Martine komt met regelmaat mensen tegen die terugdeinzen voor ‘innerlijk werk’. Want waarom zou je het verleden oprakelen? Wat levert al dat gegraaf eigenlijk op? Toch is bewustwording essentieel voor groei – ook in geloof. “Leren is een natuurlijk proces.”
Een zaligspreking die ik met regelmaat uitroep in mijn therapieruimte als mensen weer eens verzuchten hoe vermoeiend ze het vinden om zich steeds meer bewust te worden van hun doen en laten. Geen zaligspreking die bijbels gefundeerd is vrees ik, maar hé zalig hen die het goed bedoelen.
En met een kwinkslag uiteraard want veel van mijn cliënten zullen beamen dat ‘onwetend zijn’ vaak een stuk comfortabeler is dan ‘bewust zijn’.
Ik kom dan ook geregeld mensen tegen die weerstand hebben op dit soort innerlijk werk.
Niks voor mij zeggen ze dan.
Je moet niet altijd stil willen staan bij wat er is gebeurd.
Al dat gegraaf in het verleden… waar is dat goed voor?
Behoorlijk egoïstisch al dat werken aan jezelf.
Eva nieuwsbrief
Meer van dit? Schrijf je in voor de Eva nieuwsbrief en ontvang elke vrijdag een selectie van levensverhalen, artikelen over (mentale) gezondheid en liefde & relaties in je inbox.
Lees onze privacyverklaring.
Ik kan me dit soort weerstand goed voorstellen en ik ken het zelf ook. De manieren die ik heb gevonden om mijn leven te leven en me staande te houden zijn misschien niet altijd gezond, maar wel vertrouwd. Daar aan morrelen maakt me bang.
Want wat komt er dan? Stort dan alles ineen wat ik zo zorgvuldig heb opgebouwd?
En word ik daar dan werkelijk beter van? In het proces van bewustwording, wat we ook wel ‘de reis naar binnen’ noemen, komt vaak alles op losse schroeven te staan. Dat kan heel angstig en verwarrend zijn. Logisch dat we daarvan terugschrikken.
Leren is een natuurlijk proces, het hoort bij het leven. Dat hoef je niet de hele tijd krampachtig in beweging te zetten. Alles om ons heen en ook van binnen is gericht op groei en ontwikkeling. Ik geloof ook dat het God dat verlangen naar groei in ons heeft gelegd. In die zin lijkt het me zelfs dat christenen voorop zouden moeten gaan in persoonlijke ontwikkeling.
Waarheid zonder genade is dodelijk
Ik moet denken aan hoe God de mens al in het begin tevoorschijn riep in de hof van Eden: Adam, waar ben je? Eva, waar ben je? Alsof Hij niet wist waar ze uithingen of wat ze uitgespookt hadden. Denk je nou echt dat die vraag bedoeld was om Gods nieuwsgierigheid te bevredigen? God wist dat herstel en heling alleen bewerkstelligt kunnen worden als we tevoorschijn komen: in het licht, daar waar alles zichtbaar wordt.
En Hij wist ook dat wij genade nodig hebben om die waarheid te kunnen overleven. Want waarheid zonder genade is dodelijk. Als waarheid en genade samengaan kunnen we werken aan heling. En dus roept Hij ons tevoorschijn. Met onze donkere kanten, onze schaduw, dat wat we nog niet ontwikkeld hebben, dat waar we mee worstelen, met onze schaamte, onze schuld.
De Bijbel laat er ook geen twijfel over bestaan waarom reflectie en ontwikkeling zo belangrijk is.
We worden in de Bijbel op veel verschillende manieren aangemoedigd tot geestelijke groei en volwassenwording: om ons karakter te vormen, geduld te oefenen, onze talenten te ontwikkelen, ons denken te vernieuwen. In de gelijkenissen die Jezus vertelt, zitten ontzettend veel sleutels tot ontwikkeling verborgen: de metaforen en verhalen nodigen ons uit tot reflectie, daar waar het ons irriteert komen we op het spoor van wat we nog te ontwikkelen hebben, daar waar we er bang van worden vinden we een ingang tot leren. De Bijbel laat er ook geen twijfel over bestaan waarom reflectie en ontwikkeling zo belangrijk is:
Doe daarom je best om door jullie geloof verstandig te worden. En door verstandig te worden zullen jullie God goed leren kennen. En door God goed te kennen, zullen jullie groeien in zelfbeheersing. En door te groeien in zelfbeheersing, zullen jullie groeien in geduld. En door te groeien in geduld, zullen jullie groeien in ontzag voor God. En door te groeien in ontzag voor God, zullen jullie groeien in de liefde voor de broeders en zusters. En door te groeien in de liefde voor de broeders en zusters, zullen jullie groeien in werkelijk onzelfzuchtige liefde. (2 Petr. 1:5-7)
De richting is dat onze persoonlijke ontwikkeling een helende werking heeft op onze relaties. In onze omgang met God, de manier waarop we onze relaties vormgeven met onze geliefden en onze beschikbaarheid voor mensen die we op ons levenspad tegenkomen.
Dat lijkt me een mooi geluid in een steeds meer individualiserende maatschappij: persoonlijke ontwikkeling als bouwsteen voor werken in Gods koninkrijk.
