Eerst maar een kleine biecht: ik ben een linkse rakker. Niet per se in mijn politieke voorkeuren, maar zeker in mijn gedrag. Een stadse vegetariër die in een woongemeenschap leeft en elektrisch rijdt: veel gütmensch-randstadiaanser kun je het niet vinden. Al stam ik uit een boerengeslacht, je kunt me moeilijk een plattelander noemen.
Kloof
Juist daarom keek ik met veel interesse naar het KRO-NCRV-progamma K*tboeren. Wat ik zag, was een eerlijke en geïnteresseerde poging de kloof te overbruggen. In deze vierdelige docu-serie volgen we vier jonge boeren. Hij was vorig jaar al te zien op YouTube, maar komt vanaf deze week ook op televisie.
Knoert- en knoerthard
Het is een prachtprogramma. Ondanks de lelijke titel zien we vier verschillende, jonge boeren die compleet anders zijn, maar toch veel delen. Hun liefde voor het vak bijvoorbeeld. Je ziet ze glimmen als ze het hebben over hun vee of over trekker-rijden of over het opkomende graan. En dat is een heel aanstekelijke liefde.
Nog iets wat ze delen: een diepe onzekerheid over de toekomst. “Ik wil wel investeren in een milieuvriendelijkere stal,” zegt melkboer en akkerbouwer Bram, “maar ik heb geen idee of de regels daarvoor volgend jaar niet veranderd zijn.”
En ze werken allemaal knoert- en knoerthard. Voor deze boeren is hun werk hun leven. Dat maakt de onzekerheid en bestaansangst ook zo diep: het gaat niet om hun baan, maar ook om hun huis, om een bedrijf dat al generaties in de familie is, om een manier van leven, om dieren waarvan ze zijn gaan houden.
Belust op kijkcijfers
Het is ontzettend fijn dat deze serie geen poging doet om oplossingen te vinden of om de problemen – stikstofuitstoot, milieuproblematiek – te verdoezelen. Dit is gewoon een oprecht en integer portret van vier jonge boeren. Een rustig programma, niet belust op kijkcijfers, ophef of om het koffie-automaten-onderwerp van morgen te zijn.
Waarvoor? Hiervoor
Voor iedereen die zich afvraagt waarom de publieke omroep bestaat: hiervoor dus. Dit is een programma dat gemaakt is dankzij publiek geld, dat zichzelf nooit terugverdiend, maar dat wel belangrijk is. Omdat het Nederland laat zien, in allebei de betekenissen van deze zin. Omdat het mij als Randstadbewoner laat luisteren naar boeren. Omdat het me even laat nadenken over mijn eigen vooroordelen.
Na de eerste aflevering dacht ik: laat het boerenbedrijf alsjeblieft niet verdwijnen uit Nederland. En de Publieke Omroep ook niet.