Deze vrouwen lieten hun eitjes invriezen. ‘Ik wilde niet meer wachten op mannen’

Steeds meer vrouwen kiezen ervoor om hun eitjes in te laten vriezen — soms vanwege een medische noodzaak, vaker nog om sociale redenen. Dat laatste heet ook wel social freezing. Steeds meer vrouwen halverwege de dertig kiezen hiervoor. Zij houden graag de optie open om ook na hun 35e moeder te worden. Vanaf die leeftijd gaat namelijk zowel de hoeveelheid als de kwaliteit van de eicellen sneller achteruit. Door eicellen in te vriezen, hoeven vrouwen zich minder druk te maken over hun biologische klok.

Een veelgehoorde reden voor social freezing is het verminderen van druk: het geeft rust om niet gehaast een partner te hoeven vinden en snel een kind te moeten krijgen. Ook kunnen vrouwen hierdoor zelf de regie nemen. Uit een onderzoek van EenVandaag blijkt dat meer dan 2400 vrouwen in Nederland hun eicellen hebben laten invriezen, wat neerkomt op tienduizenden opgeslagen eitjes.

Jolien Mensink (35) heeft jarenlang eicellen in de vriezer gehad. Ze wilde jong moeder worden, maar vanwege endometriose was dat lastig. Na een operatie en twaalf mislukte iui-behandelingen stapte ze over op ivf. “Ik moest mezelf injecteren met hormonen zodat mijn eitjes los zouden komen. Daarna kwam het ergste onderdeel: het uitzuigen van de eitjes. Dat was vre-se-lijk pijnlijk. Het was echt de allerergste pijn die ik ooit heb ervaren, vele malen erger nog dan de bevalling. Uiteindelijk zijn er zes eitjes weggezogen en die zijn allemaal bevrucht. Een embryo werd bij mij ingebracht, de rest ging de vriezer in voor later. Die ene embryo groeide gelijk goed: onze zoon Tygo is alweer bijna acht jaar. Soms zeg ik: ‘Ik heb zes kinderen, waarvan ik er eentje heb uitgebroed.’ Ik raad alle vrouwen aan om eitjes te laten wegzuigen als ze anders geen kinderen kunnen krijgen. Voor ons was het de enige manier om ouders te worden. We hebben er uiteindelijk zes jaar over gedaan om onze kinderwens in vervulling te laten gaan.”

Lang bewaard

Ieder jaar kreeg Jolien een brief met de vraag wat ze met haar ingevroren embryo’s wilde doen. “Hoewel ik wist dat ik geen tweede kind wilde, voelde het zo definitief om de embryo’s te vernietigen. Dat ze voor me klaarlagen, gaf mij echt rust. Ik heb ze bewust lang bewaard. Zo bleef de optie voor een tweede kind open. Ieder jaar twijfelden we: wat gaan we doen? Gaan we de embryo’s bewaren? Ik dacht ook: misschien houd ik wel een plek bezet voor een ander. Vorig jaar kwam opeens een brief met een extra optie: embryo’s opgeven voor kwaliteitsonderzoek. Toen ik dat las, wist ik direct dat ik dat wilde. Zelf ga ik er toch niks meer mee doen. Misschien kan ik hiermee wel de wetenschap helpen, en daarmee indirect ook andere vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen.”

Dat het per persoon verschilt welke keuzes goed voelen wanneer je in een medisch traject zit, weet Odette* maar al te goed. Zij en haar man hadden een kleine kans om op natuurlijke wijze kinderen te krijgen. Toen een arts hun vertelde over ivf, gaven ze aan hier niet voor te willen kiezen.

“Onze allergrootste wens was om met elkaar een gezin te stichten”, blikt Odette terug. “Op mijn 23e ben ik getrouwd en vanaf mijn 25e werd onze kinderwens steeds sterker. Maar een zwangerschap bleef uit. In het ziekenhuis kregen we te horen dat we ‘verminderd vruchtbaar’ waren. Ook al was het niet onmogelijk om op de natuurlijke manier zwanger te raken.”

Desondanks kwam de gynaecoloog met het advies om hulp in te roepen. En zo kwam een iui-behandeling ter sprake. “Dat is een methode waarbij met een dun slangetje zaadcellen worden ingebracht. Hierdoor moeten de zaadcellen op de natuurlijke manier de eicel bereiken. We hebben ons in die tijd enorm verdiept in verschillende behandelingstrajecten. Voor ons stond als een paal boven water dat de bevruchting in het lichaam zou plaatsvinden. We zijn christen en wilden afwachten of het Gods wil was om onze kinderwens op deze manier te vervullen. We hebben drie pogingen gedaan, maar zonder resultaat.”

Ethische kwesties

“Daarna stelde de gynaecoloog voor om over te stappen op ivf, om onze kansen te vergroten. Wij hadden samen al besloten dat we dat niet wilden. Een bevruchting buiten het lichaam staat namelijk haaks op ‘geweven worden in de moederschoot’, zoals in de Bijbel staat. En wat als je het toch zou doen; hoe ga je dan om met ethische kwesties? Wat als je twee embryo’s te veel hebt, of je komt te overlijden? Dan heb je een aantal ingevroren eicellen in het ziekenhuis. Het ging ons allemaal te ver. Toen we de gynaecoloog vertelden dat wij hier de grens trokken, zei ze dat ze dat nooit eerder had meegemaakt bij mensen met zo’n grote kinderwens. Ze gaf aan dat ze stellen meestal moet afremmen als ze te ver en te lang door willen gaan.

We waren er natuurlijk wel erg verdrietig over. Maar we wilden het niet zelf in de hand nemen. Het leven maakbaar maken, dat voelde niet goed. Misschien zou ik dus nooit kinderen krijgen. Ondertussen zag ik als 26-jarige overal zwangere vrouwen en kinderwagens. Dat was steeds confronterend, omdat wij dat ook zo graag wilden. We hebben echt samen ons verdriet moeten verwerken. Gelukkig stonden we er allebei hetzelfde in. Later zijn we een adoptieproces gestart en nu hebben we twee fantastische adoptiekinderen. Daarmee is mijn droom om moeder te worden alsnog uitgekomen.”

Precies twee jaar geleden besloot Daisy Oppelaar (38) dat ze klaar was voor social freezing. Ze neemt ons mee terug naar de tijd waarin dit begon te borrelen. “Ik was 32, had al een dochter, nóg een kinderwens, maar geen partner. Ik had voor mijn gevoel nog geen compleet gezin. Eerst dacht ik dat ik nog wel tijd had om een partner te vinden en een tweede kind te krijgen. Maar de tijd tikte door. Het plaatje dat ik voor ogen had, leek verder weg dan ooit.

Mijn relatie ging uit, precies op de dag dat corona begon en we in lockdown gingen. Dat betekende dat ik veel alleen thuis zat. Daten was lastig. Toen ik 35, 36 was, belemmerde mijn kinderwens ook mijn dateleven. Ik voelde haast en druk bij dates. En dat is niet de juiste insteek om een leuke partner te vinden. De meeste mannen die ik ontmoette in Amsterdam hadden last van het ‘peterpansyndroom’: ze denken dat ze tot hun 50e jong blijven. Maar bij vrouwen werkt dat zo niet.

De tijd ging hard, de negativiteit kreeg de overhand. Ik had een algeheel gevoel van onvrede en onrust in mij. Waarom was het stichten van een gezin niet voor mij weggelegd? Ik wilde samen met een partner met dezelfde trotse ogen naar ons kind kunnen kijken. Ik zat gewoon niet lekker in mijn vel, vroeg me af wat er mis was met mij. Ik besloot naar een coach te gaan en zij vroeg: ‘Heb je weleens nagedacht over het invriezen van je eitjes?’ Nee, dat had ik niet. Even later begon mijn zus er ook over. Het duurde even, maar op mijn 36e stapte ik toch naar de huisarts.”

Empowering

“Ik wilde weten hoe dat dan zou werken. Het was echt pittig om te horen, ik heb daar keihard zitten janken. Het voelde alsof ik had gefaald. Opeens was ik een single moeder die haar eitjes moest laten invriezen. Mijn huisarts was ontzettend supportive. Hij was begripvol en noemde mij slim. Ik voelde me na dat gesprek helemaal geen loser meer. Ik moest wel even aan het idee wennen. In die tijd was ik zelfs weer heel serieus met iemand aan het daten, maar toen dat toch abrupt stopte, was mijn limiet bereikt. Ik wilde niet meer wachten op mannen, maar het heft in eigen hand nemen. Dat voelde echt heel goed. Het voelde empowering.

Ik kreeg een goed gevoel bij social freezing en dat werd tijdens het proces steeds sterker. Drie maanden lang leefde ik zo gezond mogelijk. Ik ging op tijd naar bed en ging niet uit. Ondertussen kreeg ik de hoogste dosering aan hormonen. Dat was best pittig. Maar ik deed het allemaal in de hoop op zo veel mogelijk eitjes. Gemiddeld worden er tien eitjes verwacht, maar bij mij gingen ze uit van vijf. Toen het er uiteindelijk negen waren, was ik best wel blij.

Ik weet niet of ik mijn ingevroren eitjes ooit nodig zal hebben. Maar ik weet wel dat het mij echt rust geeft. Het heeft een positieve invloed op mijn gemoedstoestand. Inmiddels heb ik sinds anderhalf jaar weer een partner, Duncan. Hij is 45 en heeft ook een kinderwens. Hij denkt dat we op de natuurlijke manier zwanger zullen raken. Dat er een plan B is, geeft een heel fijn gevoel. Tijd is voor ons vrouwen echt de vijand. Ik had er achteraf gezien eerder aan willen beginnen, want hoe eerder je begint, hoe beter de opbrengst.”

Ook Linda Groenwegen heeft zich de laatste tijd in social freezing verdiept. Ze is 32 en zit net in het hormoontraject dat voorafgaat aan het oogsten van de eitjes. “Mijn kinderwens bestaat wel, maar niet op dit moment. Ik heb er niet echt een concreet beeld bij. Ik denk dat ik sowieso wel een kind zou willen. Wanneer? Geen idee.”

Linda heeft veel gelezen en onderzoek gedaan voordat ze ervoor koos om haar eitjes te laten invriezen. “Een jaar of vier geleden zag ik op social media een Amerikaanse die vertelde dat ze dit liet doen. Niet vanwege medische redenen, maar als toekomstverzekering. Ik dacht: oké, is dat iets wat in Nederland ook wordt gedaan? Toentertijd hoorde ik er nauwelijks iets over. Dat is nu wel veranderd. Je hoort het veel meer. Twee jaar geleden, toen ik dertig werd, wist ik nog steeds niet of ik kinderen zou willen. Ook kreeg ik vaker de vraag: ‘Denken jullie al aan kinderen?’ Ik heb namelijk wel een partner, al sinds 2011. Maar het is nu nog niet het moment om kinderen te krijgen. Ik zit midden in een toneelopleiding in Amsterdam, ben veel aan het reizen en nog lang niet toe aan gezinsuitbreiding.”

Kleine verzekering

“Social freezing is voor mij een soort kleine verzekering. Als het op de natuurlijke wijze niet lukt, dan kan ik daar nog naartoe. Mijn vriend staat er hetzelfde in. Ik heb ook gekeken of ik naast eitjes ook embryo’s wilde invriezen. Maar nee, daar kies ik niet voor. Ik wil het ook echt voor mezelf als extra zekerheid, ook als we uit elkaar zouden gaan. Eigenlijk had ik al vorig jaar mijn eicellen willen laten invriezen, maar ik ben lang bezig geweest om de juiste kliniek te vinden. Ik wilde namelijk een complete verdoving. In Nederland krijg je alleen een roesje, waarbij je nog van alles voelt. En dus zocht ik in Spanje, Denemarken, België. Uiteindelijk is het Duitsland geworden. Ik hoefde niet op een wachtlijst, krijg algehele verdoving en het is niet duurder dan in Nederland.

Ik vind het heel belangrijk dat er meer openheid is over hoe dit allemaal werkt. Ik deel over mijn eigen proces op social media onder de noemer ‘Lin vriest haar eitjes in’. Ik vind het fijn om mijn ervaring online te delen. Bijvoorbeeld over de kosten en wat de hormonen met je doen. Ik krijg veel vragen over wanneer ik zwanger zou willen raken, maar dat laat ik lekker open. En het is heel fijn dat ik daar vanwege social freezing zelf over kan beslissen.”

Volg Linda op @itismelin op TikTok en @lindagroenewegen op Instagram.

Tekst: Jessica de Jong-Visser
Beeld: Sora & Shutterstock