Sofie van de Waart: ‘Mijn dochters hebben geluk gehad, daar hebben andere kinderen ook recht op’

Sofie van de Waart is net terug van een negendaagse wandeltocht met haar dochters van elf en dertien. Samen liepen ze een etappe van de Camino. “Het was heerlijk”, zegt ze. “Belangrijk ook, die quality time. Ik werk immers 60 uur per week.

Mijn man is er thuis voor de meiden. Toen ik nog twee dagen per week voor de klas stond, stopte hij met werken vanwege ernstige gezondheidsklachten. Dat was een moeilijke periode. Bovendien betekende het een financiële stap terug. Maar elke crisis is een kans. Ik heb de stoute schoenen aangetrokken en ben een huiswerkinstituut gestart, dat goed bleek te lopen. Zeven of acht jaar geleden heb ik dat verkocht en ging verder als zelfstandig projectleider in het onderwijs.

Mijn kinderen hebben allebei een ingewikkelde schoolcarrière gehad. Omdat ik in het onderwijs zit, heb ik hen daar goed bij kunnen begeleiden. Ze zitten nu helemaal op hun plek. Ik realiseer me dat ze daarin geluk hebben en vind dat ook andere kinderen daar recht op hebben. Daar zet ik me dag en nacht voor in. Dat mijn dochters dat zien, dat ik een passie en een missie heb en dat ik die naleef, ja, dat vind ik ook een goed voorbeeld voor hen. Het is natuurlijk een beetje sneu als mijn passie voor andere kinderen ten koste gaat van mijn eigen meiden. Maar omdat hun vader thuis is, komen ze niets tekort.

Het draait niet alleen om ons

Mijn moeder was docent geschiedenis. Op een gegeven moment kon ze dat niet meer goed combineren met het gezin en stopte ze. Ze gaf nog wel wat les op de moedermavo, maar verder was ze er voor ons. Ik ben in die zin in een traditioneel gezin opgegroeid met een moeder die thuis was en vader die buitenshuis werkte. Mijn ouders deden ook vrijwilligerswerk, ze waren betrokken bij de kerk en bij vluchtelingenwerk. Maatschappelijk bewustzijn heb ik van huis uit meegekregen.

Veel ouders van nu hebben een soort entitlement, ze zijn gericht op zichzelf en hun gezin. En hun kinderen, de huidige TikTok-generatie, dus ook. Dat zien wij als onderwijzers terug in de klassen. Dan komen ouders verhaal halen namens hun kind, terwijl een kind een onderdeel van een systeem is. Wij zijn onderdeel van een groter geheel. Ik denk dat je dat ook aan je kinderen moet meegeven. Leer hen bewust iets aardigs te doen voor een oudere buurvrouw, bijvoorbeeld. Even boodschappen halen, ook al heb je daar geen zin in. Zodat je je realiseert dat je niet alleen voor jezelf leeft.

Voor mijzelf maakt het niet veel uit of de vader of moeder thuis is, maar ik vind het voor de kinderen belangrijk dat er een ouder aanwezig is die echt emotioneel beschikbaar is. Alle twee voltijds werken, daar hebben mijn man en ik ons vanaf het begin niet prettig bij gevoeld.

Er zijn taken die ik graag op me neem. De kleding van de meiden is mijn verantwoordelijkheid. Kinderfeestje, sociale dingen, als iets niet lekker loopt met vriendjes of vriendinnetjes. Oudergesprekken doen we samen, onderwijs is immers mijn expertise. Ik ben vrij flexibel in mijn werk, dus dat kan ik wel zo regelen.

Ik vind dat ik een goed voorbeeld geef, want ik wil graag dat mijn meiden later een eigen boterham kunnen verdienen en dat ze met hun partner samen de taken goed verdelen.

‘Hoe vind jij dat mama werk en moederschap combineert?,’ vroeg ik aan een van mijn dochters tijdens de Camino-wandeling. ‘Nou,’ antwoordde ze, ‘het is heel simpel: of je werkt, of je werkt thuis.’ Oeps, dacht ik. Dat is niet per se het beeld dat ik wil dat mijn kinderen van me hebben.

Laatst was ik aan het werk en op die ochtend werd mijn dochter voor het eerst ongesteld. Nu had ik graag thuis willen zijn, dacht ik. En na mijn werk niet meer naar mijn mobiele telefoon kijken: dat vind ik wel een uitdaging.

Na zo’n ruime wandelweek met die meiden is die band weer verstevigd. Dan denk ik sneller: ik ga toch even thee met ze drinken, in plaats van nog even boven werken.” (lacht) “Ging ik gisteren theedrinken met m'n jongste dochter, zat ze met haar neus in een boek en zei ze niks tegen me. ‘Is de theetijd al voorbij?’, vroeg ik. ‘Ja hoor,’ zei ze. ‘Ga maar naar boven, ik ben aan het lezen.’

Moeders doen zoveel

Ik zie veel moeders die zichzelf helemaal wegcijferen voor hun kinderen. Dan zitten de kinderen bij wijze van spreken chips etend en televisiekijkend op de bank terwijl de moeder de vaatwasser doet, de was en weet ik veel wat. Laat die kinderen meehelpen. Laat hen ook een stukje van die verantwoordelijkheid dragen.

Tot slot zou ik graag een shout out willen geven voor ouders met kinderen die in het speciaal onderwijs zitten of die zware dyslexie hebben, of wat dan ook. Voor ouders die kinderen hebben die net een beetje buiten het systeem vallen, is het lastig om werk en zorg te combineren. Die ouders, en dan vooral de moeders, zitten elke avond woordjes met hun kinderen te oefenen. Of rijden ‘s ochtends naar het speciaal onderwijs omdat de taxi weer niet rijdt. Het wordt eigenlijk niet gezien, maar laten we ons realiseren: deze moeders doen zoveel.”

In de nieuwste Eva-editie lees je alles over moeders en dochters. Benieuwd? Word abonnee of bestel het losse nummer mét korting!

Bekijk hier Sofies website.

Tekst: Marlies Medema